Europejski Dzień Wiedzy o Antybiotykach

NA CZYM POLEGA PROBLEM?

Bakterie oporne na antybiotyki są stałym problemem występującym w szpitalach w całej Europie. 

Występowanie bakterii opornych na antybiotyki stało się codziennym problemem szpitali w całej Europie.
Niewłaściwe stosowanie antybiotyków może powodować infekcję bądź kolonizację pacjentów bakteriami opornymi na antybiotyki, takimi jak: Staphylococcus aureus (MRSA) opornymi na meticylinę, enterokokami (VRE) wankomycynoopornymi oraz wieloopornymi pałeczkami Gram-ujemnymi.
Niewłaściwe stosowanie antybiotyków wiąże się z podwyższoną częstością pojawiania się zakażeń  Clostridium difficile.
Występowanie, selekcja oraz rozprzestrzenianie opornych bakterii stanowi zagrożenie  bezpieczeństwa pacjentów w szpitalach: Zakażenia wywołane bakteriami opornymi na antybiotyki powodują wzrost zachorowalności i śmiertelności pacjentów jak również wydłużenie okresu hospitalizacji.
Oporność na antybiotyki często prowadzi do opóźnienia włączania właściwej terapii antybiotykowej.
Niewłaściwa bądź opóźniona terapia antybiotykowa u pacjentów z ciężkimi zakażeniami wiąże się z gorszymi wynikami leczenia oraz niejednokrotnie śmiercią pacjenta. Liczba antybiotyków będących w badaniach klinicznych jest niewielka i, jeśli oporność na antybiotyki będzie nadal wzrastać, nie będzie antybiotyków gwarantujących efektywną terapię.

W jaki sposób stosowanie antybiotyków wiąże się z powyższym problemem? 

Pacjenci hospitalizowani z dużym prawdopodobieństwem zostaną poddani terapii antybiotykowej, która w 50% przypadków może być nieskuteczna.
Niewłaściwe stosowanie antybiotyków w szpitalach jest jednym z głównych czynników,  powodujących powstawanie oporności na antybiotyki.
Niewłaściwe stosowanie antybiotyków może przejawiać się w następujących działalniach:

  • Gdy antybiotyki przepisywane są na wyrost;
  • Gdy terapia antybiotykowa włączana jest zbyt późno u poważnie chorych pacjentów;
  • Gdy spektrum terapii antybiotykowej jest zbyt wąskie bądź zbyt szerokie;
  • Gdy dawka antybiotyku jest zbyt niska bądź zbyt wysoka w porównaniu z dawką właściwą dla danego pacjenta;
  • Gdy trwanie terapii antybiotykowej jest zbyt krótkie bądź zbyt długie;
  • Gdy terapia antybiotykowa nie zmienia się na celowaną  wraz z dostępnością wyniku badania mikrobiologicznego.
                      

DLACZEGO NALEŻY PROPAGOWAĆ ROZWAŻNE STOSOWANIE ANTYBIOTYKÓW?

Rozważne stosowanie antybiotyków może zapobiegać występowaniu oraz selekcji  bakterii opornych na antybiotyki.

W jaki sposób promować rozważne stosowanie antybiotyków? 

  • Edukacja, stosowanie rekomendacji terapeutycznych opartych na faktach naukowych (EBM),  polityki antybiotykowe, konsultacje lekarzy specjalistów chorób zakaźnych, mikrobiologów lub farmaceutów, mogą skutkować prowadzeniem lepszej terapii antybiotykowej a tym samym zmniejszeniem oporności na antybiotyki.
  • Monitorowanie oporności na antybiotyki oraz ich zużycia w szpitalach dostarczyło pożytecznych informacji przydatnych w empirycznej terapii antybiotykowej u ciężko chorych pacjentów.
  • Właściwa profilaktyka antybiotykowa w chirurgii (odpowiedni czas rozpoczęcia oraz trwania kuracji) wiąże się z niższym ryzykiem zakażeń ran pooperacyjnych oraz niższym ryzykiem pojawienia się bakterii opornych na antybiotyki. Badania wskazują, iż w niektórych przypadkach można zalecić krótszy czas leczenia bez wpływu na wynik leczenia, co również wpływa na niższą frekwencję oporności na antybiotyki.
  • Pobieranie próbek mikrobiologicznych przed rozpoczęciem empirycznej terapii antybiotykowej, monitorowanie wyników posiewów oraz uaktualnianie leczenia antybiotykami w oparciu o wyniki badań stanowią czynniki zmniejszające nadmierne i niewłaściwe stosowanie antybiotyków.

Superbakterie Oporniaki problem narastającej odporności na antybiotyki